Na mocy obowiązujących przepisów branża vendingowa jest zwolniona z obowiązku ewidencjonowania obrotów w kasie rejestrującej. Jednak część dużych operatorów vendingowych aktywnie wpiera pomysł wprowadzenia kas fiskalnych do automatów. Resort finansów nie jest przeciwny, ale wskazuje potencjalne problemy, które należy wziąć po uwagę przed wprowadzeniem zmian w przepisach. Zweryfikujmy zatem obawy i kontrowersje związane z fiskalizacją branży vendingowej oraz zastanówmy się, czy obowiązkowa fiskalizacja to jedyny sposób na lepszą kontrolę branży i ograniczenie zasięgu szarej strefy.

Dość dziwną sprawą w kwestii fiskalizacji vendingu w Polsce jest strona, która wystąpiła z taką inicjatywą. Zrozumiałe, że rządowi państwa może zależeć na wprowadzeniu rejestrowania przychodów z każdej branży, ale żeby sami przedstawiciele danej branży aktywnie wspierali ideę - to sytuacja dość nietypowa.

Jak podaje Dziennik Gazeta Prawna, z inicjatywą wprowadzenia obowiązku instalacji kas fiskalnych w automatach vendingowych wystąpiła oficjalnie Fundacja Rozwoju Obrotu Bezgotówkowego, wspierana prawdopodobnie przez dużego operatora (opearatorów?). Sama idea fiskalizacji vendingu podparta jest domniemaniem, że "nawet 90% przychodów z maszyn sprzedażowych trafia do szarej strefy", co ma być niekorzystne nie tylko dla sprzedawców detalicznych, ale i dla "operatorów, którzy uczciwie płacą podatki". Powyższy zarzut, poza tym, że jest publicznym pomówieniem opartym pewnie o "dane z sufitu", wskazuje raczej na małą znajomość realiów branży vendingowej.

Wg FROB zmiana przepisów ujednolici warunki prowadzenia działalności gospodarczej. Obecny stan prawny pozwala bowiem właścicielom automatów unikać opodatkowania, ponieważ nie są oni obciążeni obowiązkiem fiskalnym w tym samym stopniu, co inni przedsiębiorcy.

Ministerstwo Finansów nie jest przeciwne inicjatywie, ale planuje utrzymać przywileje branży vendingowej w projekcie nowego rozporządzenia na lata 2015–2016. Przyczyną zachowawczej postawy rządu są trudności techniczne związane z instalacją oraz obsługą kas w automatach. Resort podkreśla, że zmiana przepisów wymaga szczegółowych analiz zarówno kosztowych, jak i technicznych, które mają zostać przeprowadzone przed wydaniem kolejnego rozporządzenia w 2016 r.

Zdaniem Roberta Łaniewskiego, prezesa FROB, obowiązek instalacji kas fiskalnych w automatach otworzy również drogę do powszechnego montowania terminali do płatności kartami bankowymi, co ma stanowić korzyść dla operatorów. FROB przekonuje, że inwestycja w terminale bezgotówkowe jest dla większości operatorów dużym wyzwaniem finansowym, ale instalacja kas fiskalnych wyposażonych w moduł do akceptacji kart bankowych mogłaby ten problem po części rozwiązać. Powszechne montowanie terminali miałoby się oczywiście zrealizować dzięki rządowym dopłatom do instalacji kas fiskalnych.

Temat fiskalizacji branży vendingowej dyskutowany jest od wielu lat. Co ciekawe, pomysł nie został wprowadzony w żadnym kraju, w którym branża rozwinięta jest dużo bardziej, niż w Polsce. Zdecydowała się na nią tylko Bułgaria, a na Węgrzech projekt jest obecnie w początkowej fazie. Realizację fiskalizacji w tych krajach opisaliśmy w innym artykule (dostępnym tutaj). Tymczasem spróbujmy przeanalizować obawy i nadzieje zainteresowanych stron, bazując właśnie na doświadczeniach bułgarskich i węgierskich.

Kontrowersje wokół fiskalizacji vendingu

Przeciwnicy fiskalizacji obawiają się kosztów oraz problemów technicznych z montowaniem i funkcjonowaniem kas fiskalnych w automatach, które są przecież bardzo zróżnicowaną grupą urządzeń. Problemem ma być zarówno instalacja kasy fiskalnej w automatach, które bardzo często nie mają wystarczającej ilości miejsca oraz ewentualna eksploatacja urządzeń, które siłą rzeczy będą nienadzorowane i narażone na uszkodzenie. Przyjrzyjmy się bliżej argumentom.

Rządowe dopłaty

Radzimy sceptycznie podchodzić do pomysłu rządowych dofinansowań instalacji kas w automatach, a co za tym idzie do wizji masowej instalacji terminali do kart bankowych (czego oczekuje FROB).

Po pierwsze, dotychczasowe wsparcie dla przesiębiorców instalujących kasę fiskalną wynosiło 700 złotych/urządzenie. Najprostsza kasa fiskalna do taksówek to wydatek ok. 1500 zł. Trudno liczyć na to, żeby kasa fiskalna z terminalem obsługującym karty bankowe była tańsza, niż 2000-2500 zł. Nawet przy rządowym dofinansowaniu, zakup takiego rozwiązania byłby droższy, niż oferowane obecnie czytniki kart bankowych dla vendingu. Można zatem zapomnieć o tanim i masowym wprowadzaniu terminali bezgotówkowych.

Po drugie, wspierający ideę dopłat wydają się zapominać, że w branży vendingowej średnie obroty kasy fiskalnej byłyby kilkukrotnie niższe, niż urządzenia zamontowanego np. w taksówce czy sklepie. Oznacza to, że Państwo może nie mieć szczególnego interesu w dofinansowaniu kas fiskalnych dla wielu tysięcy automatów w Polsce. Jeżeli ministerstwo przeprowadzi zapowiadane analizy, na pewno zwróci się po dane dotyczące średnich obrotów w automatach. W takiej sytuacji trudno liczyć na państwowe dofinansowanie, a przynajmniej na dofinansowaine w sensownej wysokości.

Gdzie zmieścić kasę fiskalną? Co ze starszymi automatami?

Bezzasadne są obawy dotyczące fizycznej instalacji kas rejestrujących w maszynach. Żadne rozwiązanie europejskie (z wprowadzonych lub konsultowanych obecnie) nie przewiduje montowania zewnętrznego urządzenia, które miałoby drukować paragony. Kasy fiskalne dla branży vendingowej mają być jedynie urządzeniami rejestrującymi transakcje oraz przekazującymi te dane bezpośrednio do odpowiednich służb kontroli. Nie zakłada się wydawania paragonów, tylko informowanie na wyświetlaczu o szczegółach transakcji. Kasy fiskalne dla vendingu miałyby być zatem urządzeniami dużo prostszymi, niż ich wersje dla zwykłego rynku detalicznego.

Ryzyko, że stare automaty nie będą w stanie współpracować z urządzeniami rejestrującymi jest niewielkie. Prawie wszystkie automaty posługują się bardzo ograniczonym zbiorem protokołów komunikacji. Dzięki temu można w nich stosować różne urządzenia peryferyjne, które są zgodne z obowiązującymi standardami. Montaż kolejnego niewielkiego urządzenia nie powinien stanowić problemu.

Zamiast obowiązkowej fiskalizacji

Należy oczywiście pochwalić inicjatywę walki z szarą strefą. Popieramy również ideę płatności bezgotówkowych w vendingu. Można jednak sobie wyobrazić pomyślny (z tego punktu widzenia) rozwój branży vendingowej, który nie zawiera przymusu fiskalizacji. Doświadczenia innych krajów skłaniają raczej do poszukiwania alternatywnych sposobów na walkę z szarą strefą w vendingu.

> > > Fiskalizacja vendingu w Bułgarii i na Węgrzech

Przykład Bułgarii pokazuje, że całe przedsięwzięcie jest bardzo skomplikowane i obciążające operatorów, a przedstawione powyżej analizy każą zadać pytanie czy z ekonomicznego punktu widzenia fiskalizacja ma w ogóle sens.

Przypomnijmy, że węgierska propozycja zakłada dwa etapy zmian przepisów dla vendingu:

1. Obowiązkową rejestrację wszystkich maszyn pracujących w kraju. Operator będzie zobligowany do zgłoszenia automatów wraz z podaniem ich lokalizacji oraz wniesienie opłaty rejestracyjnej (ok. 100 euro). Dodatkowo każda zmiana w funkcjonowaniu maszyny (zatrzymanie sprzedaży, restart, zmiana lokalizacji) ma być zgłoszona urzędowi w ciągu 24 godzin.

2. Właściwą fiskalizację branży. Szczegóły ani ostateczny kształt nie są na razie znane. Tak jak w przypadku Bułgarii, chodzi o kasy fiskalne połączone elektronicznie z centralnym serwerem ministerstwa skarbu, a nie urządzenia drukujące paragony dla klientów.

Aby jednak uprzedzić sytuację, w której władza narzuca przedsiębiorcom instalację konkretnych, mało korzystnych urządzeń, WSV zaproponowało rozwiązania telemetryczne, które są w stanie dostarczyć organom kontrolującym wymagane informacje, ale jednocześnie oferują coś w zamian operatorom - mogą przyczynić się do rozwinięcia ich biznesu i zwiększyć przychód objęty podatkiem. Tym samym telemetria została przedstawiona jako rozwiązanie przynoszące realne korzyści obu stronom. CDN...

źródła:

www.gazetaprawna.pl
www.hungarymatters.hu
www.sofiaglobe.com