Na początku lutego rząd pozytywnie zaopiniował poselski projekt ustawy, która ma wyeliminować ze sprzedaży i podawania w szkołach "śmieciową żywność", m.in. słodycze, słone przekąski oraz gazowane napoje. Ma to przeciwdziałać nadwadze i otyłości wśród dzieci i młodzieży. Wprowadzenie przepisów w proponowanym kształcie szczególnie mocno uderzyłoby w operatorów automatów vendingowych.

Nowelizacja ustawy o bezpieczeństwie żywności przewiduje m. in. wprowadzenie zakazu sprzedawania niezdrowego jedzenia w przedszkolach, szkołach podstawowych oraz gimnazjach. Chodzi o 40 tys. placówek, w których uczy się ok. 4,5 mln dzieci i młodzieży. Propozycja nie dotyczy szkół średnich. Politycy PSL argumentują, że młodzież, która do nich uczęszcza, jest już na tyle dojrzała, że może sama decydować, co je w trakcie przerw.

Według ministra Władysława Kosiniak-Kamysza ustawa mogłaby wejść w życie jeszcze w tym roku.

Niezdrowe, czyli jakie?

Posłowie PSL nie wskazali konkretnych produktów, tylko zdefiniowali maksymalną zawartość cukrów, tłuszczów czy szkodliwych kwasów tłuszczowych w żywności i napojach dostępnych w sklepikach szkolnych oraz automatach znajdujących się na terenie szkół.

Zakaz ma dotyczyć żywności oraz napojów zawierających:

• więcej niż 1,25 g soli na 100 g produktu
• więcej niż 0,5 g sodu na 100 g produktu
• wzmacniacze smaku, w tym E621- glutaminian sodu, E627, E631
• syntetyczne substancje słodzące i preparaty słodzące zawierające fruktozę
• więcej niż 1 g kwasów tłuszczowych trans na 100 g produktu
• więcej niż 10 g cukrów prostych na 100 g produktu

Będą spotkania z rodzicami, ekspertami do spraw żywienia, będzie kampania internetowa - zapowiedział rzecznik PSL Krzysztof Kosiński

W przypadku naruszenia zakazu sprzedaży lub podawania ww. produktów, dyrektor placówki oświatowej ma mieć prawo do rozwiązania umowy z podmiotem handlowym bez zachowania terminów wypowiedzenia i odszkodowania.

Stanowisko rządu

Rząd skrytykował nowelizację za brak powołania się na badania o szkodliwości niektórych produktów i uzasadnienia proponowanych zawartości składników.

Ma też wątpliwości, czy rozwiązania rzeczywiście pomogą zrealizować zamierzony cel. Po pierwsze dzieci i młodzież, jeśli będą chciały kupić produkty objęte zakazem sprzedaży, będą mogły je nabyć poza placówką oświatową lub w przerwach między zajęciami. Po drugie należy się zastanowić, czy cel wskazany przez posłów, tj. wzmocnienie ochrony zdrowia dzieci, można osiągnąć innymi środkami np. przez edukację i propagowanie zdrowego stylu życia oraz aktywności fizycznej.

Rząd nie popiera natomiast poselskiej propozycji zakazu sprzedaży produktów mlecznych o podwyższonej zawartości cukru. Zdaniem misistrów produkty mleczne (np. jogurty, kefiry) powinny być dostępne, ponieważ dzieci mają znaczne niedobory wapnia w diecie, a mleko i jego przetwory są cennym źródłem nie tylko tego pierwiastka, a także białka zwierzęcego i witamin z grupy B.

Problem otyłości u dzieci

Z ostatniego raportu UNICEF wynika, że ze wszystkich krajów Europy to właśnie w Polsce w najszybszym tempie przybywa dzieci z nadwagą. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) aż 29 proc. polskich 11-latków ma nadwagę, a ich liczba w ciągu ostatnich 30 lat wzrosła dziesięciokrotnie.

Konsekwencje dla vendingu

Poza słusznymi zarzutami rządu, że uczniowie będą mogli kupić "zakazane produkty" poza terenem szkoły, należy pamiętać o tym, że z automatów vendingowych korzystają również pracownicy placówek oświatowych. Wydaje się, że największym problemem projektu PSL - jak to często w polskiej polityce bywa - jest jego radykalizm.

Zdarzają się operatorzy, których 90% dochodu pochodzi ze sprzedaży w szkołach. Dla takich firm wprowadzenie proponowanych zmian oznacza zakończenie działalności.

jw